Door Emelijn De Pauw
Wanneer je door overbelasting emotioneel en fysiek uitgeput bent en geen energie meer hebt om nog te werken, spreken we van een burn-out. Een aantal jaren geleden lag de gemiddelde leeftijd waarop mensen een burn-out krijgen nog op 50 jaar. Inmiddels is die leeftijd aanzienlijk gezakt, naar 32 jaar. Ook bij jongeren komen burn-outs steeds vaker voor. Studenten die kampen met veel stress lopen het risico om in een academische burn-out terecht te komen. Nikki Kasteels, 22 jaar, getuigt onder een pseudoniem omdat ze het toch eng vindt om met zoiets persoonlijks naar buiten te komen. Ze is masterstudente aan de faculteit Letteren en Wijsbegeerte aan de VUB en kreeg in het tweede semester van vorig jaar een academische burn-out.
Burn-outs komen niet enkel voor bij werkende mensen
Espen Olsen, professor organisatie en leiderschap aan de Noorse Universiteit van Stavanger, is ervan overtuigd dat de definitie van een burn-out moet worden herzien. Een van de redenen daarvoor is dat de focus nu op werknemers ligt en daarmee andere sociale groepen, zoals studenten, worden uitgesloten. Maar burn-outs komen wel degelijk voor bij studenten. “Ik stelde opdrachten uit, besloot om sommige vakken te laten vallen en ik overwoog zelfs om mijn studies volledig te laten vallen. Ik heb dat semester niets meer aangeraakt wat verband hield met school”, getuigt Nikki.
“Ik had nood aan rust, maar die kreeg ik niet.”
Veel werk, meer werk, te veel werk
“Ik voelde me slecht, heel slecht. Compleet ongemotiveerd, hopeloos en alleen.” De druk ligt hoog en zonder doktersattest is het niet evident om even op de pauzeknop te drukken. “Ik had nood aan rust, maar die kreeg ik niet. Je kan niet zomaar naar je professor sturen om te vragen of je een opdracht mag overslaan.” De hoeveelheid taken was voor Nikki te groot en naar de dokter gaan voelde als een extra taak waar geen tijd voor was. “En zelfs als je met een doktersbriefje iets kan uitstellen, stapelt dat zich op en wordt het uiteindelijk nog drukker.”
Opstapeling van werk voor studenten
Uiteindelijk probeerde Nikki een afspraak te maken bij een psycholoog, maar er waren geen open plaatsen. Ze stapte naar de studiebegeleiders in de hoop dat zij haar konden helpen met haar planning, maar dat heeft niet veel effect gehad. “Ik heb alles voor een semester gedropt.”
Inmiddels is Nikki terug aan het studeren. De gevoelens en uitputting van toen zijn weggeëbd, maar de impact voelt ze nog. Ze is de achterstand van de vakken van toen nog steeds aan het wegwerken. “Ik denk niet dat ik dit jaar mijn master zal kunnen afmaken. Had ik geen vakken moeten verleggen, zou ik dit jaar waarschijnlijk wel kunnen afstuderen.”
Zoek iets met betekenis
Een duurzaam en gezond werk- of studieleven kan een burn-out vermijden, volgens Professor Olsen. Het is belangrijk dat je het gevoel hebt dat wat je doet betekenis heeft of dat je een doel uitdraagt. Nikki is zich heel bewust van dat betekenisvolle waaraan je nood hebt. Ze heeft zich dit academiejaar aangesloten bij initiatieven op de campus die veel voor haar betekenen. “Je zou misschien denken dat dat voor nog meer werk zorgt, maar het geeft mij wel het gevoel nuttig te zijn in de maatschappij. Dat is belangrijk.” De enige tip die ze kan meegeven aan andere studenten die veel stress ondervinden, is om zich ook aan te sluiten bij een organisatie die een doel heeft dat voor hen belangrijk is, of die bijdraagt aan een verandering van het educatiesysteem.
“Een burn-out is een symptoom van een falend systeem dat de mens als ondergeschikt aan productiviteit beschouwt.”