2024 wordt een verkiezingsjaar. In mei vinden de Europese, federale en regionale verkiezingen plaats. Een paar maanden later, in oktober, volgen de provincie- en gemeenteraadsverkiezingen. Veel jongeren die geboren zijn tussen 2001 en 2006 trekken volgend jaar dus voor de eerste keer naar het stemhokje. De redactie verzamelde een paar tips om van hen goed voorbereide kiezers te maken.
Fien van Liedekerke & Rieneke Lammens
-
Doe een online test
De meest voor de hand liggende en toegankelijke manier om je politieke voorkeur te achterhalen, is een zelftest. Verschillende nieuwsmedia, waaronder de VRT en De Standaard, stellen in de aanloop naar de verkiezingen tests samen. Die tests zijn opgesteld door politicologen en politieke journalisten en hebben als doel om duidelijk te maken waar politieke partijen voor of tegen zijn. Zo krijg je een idee van de politieke partij waarmee je het best matcht en van de onderwerpen die in de partijprogramma’s aan bod komen.
-
Denk zelf na
Sommige mensen hebben de neiging om de politieke voorkeur van familie of vrienden blindelings over te nemen, of te stemmen op een bepaalde partij waarvan ze de voorzitter charmant vinden. Probeer dat te vermijden. Denk zelf na over wat jij zelf belangrijk vindt – vaak verschilt dat van de politieke voorkeur van je omgeving. Dat kun je bijvoorbeeld doen door partijprogramma’s te lezen die je meestal op de websites van politieke partijen kunt terugvinden. Het vergt misschien wat tijd, maar het is altijd beter om voor jezelf na te denken dan om de menigte te volgen.
-
Beschouw verkiezingen als een privilege
In België mogen alle mannelijke burgers stemmen sinds 1893. Ze moesten daarvoor toen minstens 25 jaar oud zijn. Hoogopgeleide of rijke mensen die veel cijns betaalden, mochten meerdere stemmen uitbrengen. Pas sinds 1919 geldt het principe van één stem per man. Bij vrouwen duurde het nog tot 1948 voordat ze een stem mochten uitbrengen. In verschillende andere landen, waaronder Noord-Korea en Jemen, kan de bevolking alleen maar dromen van een democratisch kiessysteem waarbij alle burgers inspraak krijgen. Erken dus je privilege en neem je stem serieus.
-
Stem niet blanco
Wie blanco stemt, trekt naar het stemhokje zonder een voorkeur aan te geven. Het verhaal doet de ronde dat zo’n stem automatisch naar de meerderheid gaat, maar dat klopt niet helemaal. Een blanco stem telt niet mee. Al is het wel zo dat je je indirect neerlegt bij de voorkeur van andere kiezers. Een voorbeeld: als 99 van de honderd kiezers blanco stemmen, bepaalt één iemand wie de verkiezingen wint. Hou dat in je achterhoofd.
-
Betrek je vrienden
Knoop een gesprek aan over politiek met je vrienden. Het kan verhelderend werken om te ontdekken wat hen bezighoudt en waarop zij hun beslissing baseren. Als je zelf geïnteresseerd bent in politiek, kun je de vrienden voor wie de verkiezingen nog wat onwennig aanvoelen wegwijs maken. Het kan ook leuk zijn om voor of na je bezoek aan de stembus samen iets te eten of drinken. De eerste keer stemmen is een mijlpaal die je mag vieren!